Papoea Nieuw Guinea Ton Mulderink
Curriculum Vitae
1931 geboren in Losser1946-1949 Thomas college Augustijnen Venlo
1949-1953 Klein seminarie St Paul Arcen
1953 Noviciaat St Paul Arcen
1954-1959 Groot seminarie in Würzburg
1959 Priesterwijding
1960 Missie in Papoea Nieuw Guinea
Na zoektocht vanuit Twente terecht op St. Paul
Ton komt uit een godsvruchtige familie. Zijn vader was onderwijzer in Losser en leidde er het koor. Hij heeft nog een broer en een zus. Vanwege de betrokkenheid van het gezin met de kerk lag het in de lijn van de verwachting dat Ton het klooster in zou gaan. In eerste instantie kwam hij terecht bij de Augustijnen en volgde op het Thomascollege het gymnasium. Het leven daar beviel hem echter niet vanwege het gesloten en strenge regime. Augustus 1949 is hij met zijn vader heel Nederland doorgefietst om klein seminaries te bekijken die bij hem pasten. Het werd St. Paul in Arcen. De omgeving en de sfeer spraken hem direct aan. Andere internaten waren ingesloten binnen de muren van een klooster en St. Paul was open en vrij. Ton voelde er zich thuis. De aandacht op het internaat was vooral gericht op de studie. In de vrije tijd kon je er van alles doen. Sport stond daarbij vaak centraal. Wel moesten de jongens regelmatig meewerken op de boerderij. Het groepsverband had een familiair karakter. Je werd als persoon gekend en gewaardeerd. Door de open sfeer had Ton het gevoel van vrijheid. Ook het noviciaat bracht Ton door in Arcen. Het betekende dat je dagelijks om 5.30 uur gewekt werd. Na meditatie volgde de heilige mis. Na het ontbijt kreeg je les over spiritualiteit, de bijbel en gedrag. Daarna werd je belast met allerlei voorkomende werkzaamheden.
Voorbereiding op het ambt
Na het noviciaat vertrok Ton met groepsgenoten die het noviciaat hadden afgerond naar het groot seminarie in Würzburg voor de studie theologie en filosofie. Vanuit een eigen klooster volgden zij op de universiteit in Würzburg de colleges. De studie was vooral gericht op bijbelkennis en niet afgestemd op de toekomstige taak en het pastorale veld in de missie. Ton had graag meer ook aandacht willen hebben voor de wereldgodsdiensten waar hij later mee te maken zou krijgen. De sfeer in Würzburg was strenger dan hij op St. Paul gewend was en kan getypeerd worden als: ‘Ordnung muss sein’. Desondanks heeft hij er een plezierige tijd gehad. Na afronding van de studie werd hij in Grubbenvorst door mrg. Moors tot priester gewijd. In Losser werd hij ingehuldigd met een plechtige eerste heilige mis. Door de overste werd Ton vervolgens gevraagd om samen met de paters Hafmans, Kempkens en van Lieshout naar Australisch (Papoea) Nieuw Guinea, een nieuw eigen missiegebied, te vertrekken.
Missie in Nieuw Guinea
Na 3 maanden voorbereiding vlogen Ton samen met de drie andere pioniers in drie dagen na diverse tussenlandingen naar Sidney. Vandaar gingen ze naar Lae, een provinciestad van 15.000 mensen, in Papua New Guinea (PNG). Zij kwamen er terecht op een missiepost die zij overnamen van de Passionisten. Deze waren daar vanuit Australië gekomen voor pastorale zorg voor Australische families, zakenmensen, goudzoekers en regeringsambtenaren. Zij bekommerden zich niet over de inlandse bevolking, vandaar dat paus Johannes XXIII Mariannhill had gevraagd deze post over te nemen. Het ontwikkelen van het missiegebied gebeurde veel planmatiger dan voorheen het geval was. Ook de visie op missioneren verschilde sterk met wat men voorheen gewend was. Het ging hen er niet om in zo kort mogelijke tijd zoveel mogelijk zieltjes te winnen, maar om uit te gaan van de bestaande situatie en de bevolking te ondersteunen zichzelf zo goed mogelijk te ontwikkelen. Om zich een beeld te vormen trokken zij het binnenland in om zelf eigen indrukken op te doen en mensen die er al zaten te zien en te horen. Tijdens de vele voettochten troffen ze veel Lutheranen die hun al voor waren gegaan. In eerste instantie ervaarden zij Ton en zijn metgezellen als indringers. Gaandeweg toen ze er achter kwamen dat zij geen bedreiging vormden, maar hen als collega’s beschouwden ontstond er samenwerking.
Techniekonderwijs als invalshoek
Na de oriëntatiefase van een jaar besloten de Mariannhillers zich te vestigen in de stad Lae. Zij besloten zich te concentreren op de ontwikkeling en opbouw van het lager en technisch onderwijs en van het sociale werk in de nederzettingen. De nadruk lag op ‘ervaringsonderwijs’. Hier kregen de studenten naast theorie veel praktijk. Deze methode bleek zeer succesvol te zijn. Afgestudeerde studenten werden gretig door diverse bedrijven aangenomen. Door het onderwijs kwam Ton ook steeds meer in contact met de inheemse bevolking. Steeds weer stimuleerde hij ouders hun kinderen onderwijs te laten volgen. Het rendement ervan werd ook voor hen zichtbaar in de stijging van het welvaartpeil. In de loop der jaren is dit techniekonderwijs steeds verder uitgebouwd. Er is een soort leerwerksysteem (apprenticeship) waarbij met leerwerkcontracten wordt gewerkt voor leerlingen en bedrijven. De laatste tijd verwatert deze werkwijze o.a. door gebrek aan bestuurlijke aansturing. Ook beschikt Lae intussen over een technische universiteit met 3.000 studenten. Ton is er intussen al 20 jaar als studentenpastor mee verbonden. Naast de aandacht voor onderwijs hebben de Mariannhillers ook veel aandacht besteed aan de gezondheidszorg. Op dat terrein is een ook grote vooruitgang geboekt.
Vruchtbare ontwikkeling
De activiteiten die de Mariannhillers ontwikkelden sloegen aan. De aard van werken past in de moderne visie op ontwikkelingswerk. De activiteiten zijn ingebed in een algemene maatschappelijke ontwikkeling. PNG maakte in veel opzichten een stormachtige ontwikkeling door. Het werk van Ton is in de loop van de jaren steeds verder uitgebreid. Hij is ook lange tijd actief geweest op de koraaleilanden van Siassi, anderhalve dag varen vanuit de hoofdstad Lae. Hij ging er regelmatig met een boot langs en nam dan en passant spullen mee die men er op het eiland niet kon krijgen en speelde zelfs voor bankier. Mensen konden bij hem cheques in wisselen tegen contant geld. De voorbeeldfunctie die de Mariannhillers vervulden bleek aan te slaan. In 1966 werd Harrie van Lieshout tot bisschop gewijd. In 2007, na 40 jaar aan het roer gestaan te hebben, hij was toen 75 jaar, is hij opgehouden. Hij overleed 24 december 2009. Gedurende zijn tijd heeft het bisdom Lae een grote groei doorgemaakt. In 1960 telde de stad Lae bijvoorbeeld één parochie terwijl deze nu 12 parochies telt.
Reeds in 1975 is Harrie van Lieshout, die samen met Ton vertrok naar Nieuw Guinea, bisschop geworden. Tegenwoordig leiden ze in Nieuw Guinea zelf paters op die uitgezonden worden naar andere landen in de wereld. Zo is onlangs een inheemse priester gewijd die nu uitgezonden wordt naar Columbia.
Vergroeid met de bevolking
Ton zit nu 53 jaar in Nieuw Guinea en is inmiddels 82 jaar oud. Hij ziet er nog vitaal en energiek uit. Hij is verweerd door het klimaat, maar niet versleten. Hij is nog niet van plan met pensioen te gaan. Hij was op St. Paul voor vakantie, maar vast besloten terug te gaan. New Guinea groeit en bloeit en bruist van de activiteiten, terwijl de activiteiten in Nederland langzaam maar zeker afsterven. Ton is één met het land geworden, heeft er een netwerk van contacten en voelt er zich gewaardeerd. Hij is dan ook vast besloten om er zijn verdere leven door te brengen. Hij zit vol verhalen en kan beeldend praten over zijn ervaringen. Voor hem leeft daar de kerk en ligt daar de toekomst. Hij mag tevreden zijn met de ontwikkeling die bereikt is in de ruim 50 jaar dat hij er werkt.
Juli 2013
